روانشناسي كودك چيست؟
روانشناسي كودك شاخهاي از علم روانشناسي است كه رشد رواني كودكان را چه در سطح خودآگاه و چه در سطح ناخودآگاه مورد بررسي قرار ميدهد. پژوهشگران در اين علم نحوه تعامل برقرار كردن كودكان با والدين و جهان پيرامون را مورد مشاهده قرار ميدهند تا بتوانند به درك بهتري از دنياي دروني كودكان دست يابند. براي يادگيري نحوه برخورد با كودكان و اطلاع درباره تمامي مسائل مربوط به روانشناسي كودك كليك كنيد.
اهميت روانشناسي كودك
همه والدين دوست دارند كه فرزندي سالم داشته باشند. اما تشخيص سلامت رفتاري و رواني هميشه آسان نيست. هنگامي كه والدين با رفتارهاي مخرب كودك خود رو به رو ميشوند نميدانند كه آيا اين رفتار به دليل سن كم كودك و قرار داشتن او در يك مرحله رشدي خاص است و يا اينكه بايد اين رفتار را به عنوان علامتي از يك مشكل برداشت كنند. به همين خاطر ممكن است كه ناخودآگاه دست به رفتارهاي نامناسبي بزنند و نتوانند آن گونه كه بايد به نيازهاي فرزند خود پاسخ دهند.كاربرد روانشناسي كودك در زندگي واقعي
روانشناسي كودك با مشخص كردن نيازهاي كودك در هر دوره سني و بحرانهاي مرتبط با آن به پدر و مادرها كمك ميكند تا بتوانند رفتار نرمال و غير نرمال را از يكديگر تفكيك كنند و به اين ترتيب اگر كودك با مشكل خاصي مواجه است زودتر براي بهبود آن اقدام نمايند. تفكيك الگوهاي رفتاري نرمال و غيرنرمال از يكديگر به والدين كمك ميكند تا بتوانند ارتباطات مؤثرتري با فرزند خود برقرار كنند و در همين راستا سبكهاي دلبستگي و فرزندپروري سالمتري را پرورش دهند.
در صورتي كه فرزندتان به اختلال رشدي خاصي نظير بيش فعالي مبتلا باشد، روانشناسان كودك ميتوانند در تشخيص و درمان اين اختلالات به شما كمك كنند. جلسات مشاوره در اين حوزه ميتواند به صورت فردي و فقط با حضور كودك انجام شود و يا به صورت جلسات خانوادگي با حضور والدين باشد.
براي كسب اطلاعات بيشتر در مورد مشاوره خانواده كليك كنيد.
حوزههاي مختلف مرتبط با روانشناسي كودك
روانشناسي كودك علمي ميان رشتهايست و اغلب مطالعات چندگانه و گوناگوني در حوزههاي مختلف رشدي به عمل ميآورد كه در ادامه به مهمترين آنها پرداختهايم.
رشد جسماني
مطالعات مربوط به رشد جسماني به پيش بيني سلسله مراتب تغييرات فيزيكي در كودك ميپردازد و به والدين كمك ميكند تا بدانند فرزندشان در هر بازه زماني قادر به انجام چه كارهايي خواهد بود. براي مثال شما بر اساس مطالعاتي كه در اين زمينه انجام شده است ميتوانيد حدس بزنيد كه كودكتان چه زماني ميتواند گردن خود را نگه دارد و يا چه زماني ميتواند چهار دست و پا راه برود و بنشيند.به اين ترتيب روانشناس كودك در كنار پزشك ميتواند به شما كمك كند تا روند رشد جسماني فرزندتان را با دقت بيشتري زير نظر بگيريد و از نرمال بودن وضعيت او اطمينان حاصل نماييد. تأخيرهاي اساسي در اين زمينه ميتواند نشان از عقب ماندگيهاي جسمي و ذهني جدي باشند كه هرچقدر زودتر به آنها پرداخته شود پيامدها و آسيبهاي آنها امكان پيشگيري بيشتري خواهند داشت.
رشد شناختي
امروزه پژوهشگران به درك نويني از رشد شناختي كودكان رسيدهاند. آنها دريافتهاند كه حتي نوزادان نيز نسبت به محيط خود آگاهي و علاقهمندي دارند و پيش از اينكه قادر به صحبت كردن باشند توانايي درك وقايع پيرامون خود را پيدا ميكنند.
روانشناسان كودك در حوزه رشد شناختي به تواناييهاي تفكر كودكان ميپردازند و قابليتهاي مختلف آنها را در اين زمينه ميآزمايند. آنها در اين پژوهشها اغلب يادگيري زبان، توانايي حل مسئله، تصميمگيري، حافظه، قوه تخيل و نحوه استدلال كودك را مورد بررسي قرار ميدهند.
رشد هيجاني و اجتماعي
رشد هيجاني و اجتماعي دو مقوله بسيار در هم تنيده هستند. رشد هيجاني به نحوه تجربه، درك و ابراز عواطف مربوط ميشود. كودكان در سنين پايينتر تنها به عواطف پايه و اساسي دسترسي دارند و از طريق احساساتي نظير خشم، غم و شادي هيجانات خود را بروز ميدهند. اما به مرور زمان رشد هيجاني در آنها باعث ميشود كه بتوانند هيجانات پيچيدهتري را پرورش داده و احساساتي نظير نفرت، حسادت و... را نيز تجربه كنند. رشد هيجاني همچنين مهارت و توانايي كودك براي درك احساسات ديگران يا همان همدلي را نيز شامل ميشود.